Tasarım Korumasının Konusu
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 55. maddesi uyarınca, "Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür." Kısaca, tasarım tescili, görünümü korumaktadır. Bir tasarım tescili başvurusunun tescil edilme koşulu, tasarımın yeni ve ayırt edici karaktere sahip olmasıdır.
Başvuru
Online Başvuru
Tasarıma ilişkin tüm başvurular Türk Patent ve Marka Kurumu’nun (“Kurum”) sisteminden online olarak yapılmaktadır. Tasarım tescil başvurusu, Kurum nezdinde kayıtlı bir marka veya patent vekili aracılığı ile yapılabilmektedir. Başvuru ile aynı gün, müvekkilimize başvurunun yapıldığını gösterir belgeler sunulmaktadır.
Tasarımın Başvuru Sahibi ve Tasarımcı
Tescil başvurusunda, hem başvuru sahibinin hem de tasarımcının adı belirtilmek zorundadır. Yalnızca gerçek kişiler tasarımcı olabilir. Dolayısıyla, başvuru sahibinin bir tüzel kişi olması halinde, başvuru sahibi ve tasarımcı farklı kişiler olmaktadır. Bu halde başvuru sahibinin, tescil başvuru hakkını, tasarımcıdan ne şekilde edindiğini belirtmesi zorunludur (örneğin hizmet ilişkisi). Ancak, başvuruda, tasarımcı isminin, gizli kalması, yani yayınlanmaması da istenebilir.
Tasarımın Görsel Anlatımı
Başvuruda, tasarımın görünümünü yansıtan ve yayım yoluyla çoğaltılmaya elverişli resim, çizim, grafik, fotoğraf veya benzer biçimde hazırlanmış görsel anlatımı sunulmak zorundadır. Sunulan görsel anlatımlar, tescil halinde, tasarım korumasının sınırlarını oluşturacaktır. Tasarımın koruma talep edilen tüm unsurlarının açıkça anlaşılabilir olması için, ürüne ilişkin farklı açılardan fotoğraf ya da çizimler sunulabilir. Kurum, görsel anlatımların 8 x 8 cm, 8 x 16 cm, 16 x 8 cm veya 16 x 16 cm ölçülerinde olmasını talep etmektedir.
Başvuruda, tasarımın birlikte kullanılacağını ya da uygulanacağı ürünün adı verilir. Buna göre, ürün Locarno sınıf ve alt sınıflarına göre gruplandırılır.
İsteğe bağlı olarak, tasarımın görsel anlatımlarını açıklayan bir tarifnamede başvuru ile beraber sunulabilir. Ancak, sunulan tarifnameler, tasarım korumasının kapsamını etkilememektedirler.
Çoklu Başvuru
Birden çok tasarımın tescil talebi, ek bir başvuru ücretinin ödenmesi şartıyla çoklu başvuru altında yapılabilir. Çoklu başvurularda, tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı her bir ürünün, aynı Locarno sınıfına dâhil olması gerekir.
Başvurunun İncelenmesi
SMK'nın yürürlüğe girmesinden itibaren, Kurum, tasarım başvurularını yalnızca şekli unsurlar bakımından incelememekte, aynı zamanda başvurunun esasına inererek, başvurunun yenilik kriterini taşıyıp taşımadığını incelemektedir. Dolayısıyla, tüm şekli unsurlar mevzuata uygun olsa da, Kurum, tasarım başvurularını kendiliğinden reddedebilmektedir.
Kurum, onayladığı tasarım başvurularını, Resmi Tasarım Bülteni’nde yayımlar. Yayımdan itibaren 3 ay boyunca, üçüncü kişiler tasarımın yenilik ve ayırt edicilik koşullarını taşımadığı gerekçesiyle tasarımın tesciline itiraz edebilirler.
Herhangi bir itiraz gelmemesi halinde, tescil belgesinin düzenlenmesi ile sonuçlanan, başvuru süreci genelde 5-6 ayda tamamlanmaktadır.
Tasarım Başvuru Ücretleri
Kurum’a ödenmesi gereken iki çeşit resmi ücret vardır. Bunlar başvuru ücreti ve yayım ücretidir. İkisi de başvurudan önce veya başvuru ile birlikte ödenir.
Başvuru ücreti 1.200 TL’dir. Bazı hallerde, tek bir başvuruda birden fazla tasarım için başvuru yapılabilmekte, çoklu başvuru denilen bu başvuru türünde, ilkinden sonra gelen tasarımların başvuru ücreti 440 TL’ye inmektedir.
Yayım ücreti, sunulan görsel anlatımın boyutuna göre belirlenmektedir. Sunulan fotoğrafın ya da çizimin kapladığı her 8 x 8 cm alan için 160 TL’lik ücret ödenmektedir.
Verilen ücretler 2024 yılı için geçerlidir.
Koruma Süresi
Tescilli bir tasarım, tescil başvuru tarihinden itibaren 5 yıl süreliğine korunur. Bu süre 5 yıllık süreler ile en fazla 25 yıllığına yenilebilir.
Doğukan Berk Aksoy, LL.M.
Avukat | Marka Vekili | Patent Vekili
T: 0 (312) 969 09 63